Wat weet ik over Moirai? Niets. Dan maar het wereldwijde net op zeker en op zoek gaan. De band heeft alvast een website en die vertelt ons het volgende. Werkend met het muzikale materiaal dat zich bevindt in het mysterieuze veld tussen muzieknotatie en mondelinge overlevering, streeft het ensemble er niet alleen naar om oude, verstomde liederen nieuw leven in te blazen, maar stelt het ook de vraag: Waarom zijn deze liederen vandaag relevanter dan ooit tevoren? Moirai wil een verloren muziektraditie reconstrueren en benadert, door te werken zonder muzieknotatie maar alleen met de tekst en enkele geheugensteunen, de denkruimte en het creatieve proces van de middeleeuwse muzikant. Terwijl Moirai de archaïsche uitvoeringsmodaliteiten verkent, laat de band de artistieke creativiteit aan bod komen en vormt ze een dialoog tussen oud en nieuw, een ontmoetingsruimte voor twee door de tijd gescheiden culturen: de muziek van het verleden, en de luisteraar van het heden. Moirai wordt geregisseerd door Hanna Marti en Mara Winter. Moirai is gespecialiseerd in de muzikale schatten van de Middeleeuwen met een focus op wat verloren is gegaan in de tijd, lang voordat de huidige notatiesystemen in gebruik kwamen en waarvan slechts prikkelende glimpen zijn overgebleven. Het unieke trio gebruikt originele geschreven bronnen en mondelinge tradities, die ze artistiek interpreteren en respectvol opnieuw combineren. Debuut ‘Blood Treasure, Woven Fates’ is daar een fascinerend voorbeeld van. Op dit album brengt Moirai een oud verhaal weer tot leven dat ze uit Oud-IJslandse manuscripten hebben gehaald en in de oorspronkelijke taal uitvoeren. Op acht van de tien nummers van het album zingen ze over de held Sigurd, die de draak Fafnir doodt en een vervloekte schat van rood goud wint. Ze bezingen ook een bittere vete tussen twee machtige vrouwen, Brynhild en Gudrún, en dodelijke intriges aan het Bourgondische hof die er uiteindelijk toe leiden dat drie koningen hun vreselijke lot tegemoet gaan in de zalen van Atli, koning van de Hunnen. Met de eerste en de laatste track, verankeren Moirai hun verhaal in een frame dat is opgebouwd uit regels uit het profetische Oud Noorse gedicht ‘Völuspá’ (“De profetie van de Zieneres”). Maar hoewel ‘Blood Treasure, Woven Fates’ stevig geworteld is in de Oud IJslandse taal en literatuur, neemt het trio een veel breder perspectief. Het verhaal van Sigurd is ontleend aan veel oudere Germaanse bronnen die ook het Middelhoog Duitse epos “Het lied van de Nibelungs” inspireerden. Dit gedicht werd opgeschreven rond het jaar 1200, en is dus bijna contemporain met het dertiende eeuwse IJslandse manuscript Codex Regius dat Moirai ter voorbereiding van dit album ging bestuderen in Reykjavik. Terwijl hij in IJsland was, bestudeerde Moirai ook de latere IJslandse rímur dichtkunst, die waarschijnlijk begon in de veertiende eeuw en duurde tot de vroegmoderne periode – en zelfs een moderne opleving onderging in de populaire muziek. In een parallel met het verhaal van de drakendoder Sigurd dat in IJsland en onder de naam Siegfried in dezelfde tijd op het Europese vasteland werd verteld, creëerde Moirai een muzikale weerspiegeling van deze culturele connecties door melodieën en patronen uit de rímur-traditie te vermengen met het monofone lied dat in de dertiende eeuw in Europa populair werd. Dit proces legde de basis van ‘Blood Treasure, Woven Fates’. Moirai werd geconcipieerd als een Amerikaans-Zwitsers duo dat liederen creëert in de context van “Alte Musik” (“oude muziek”). De prachtige stemmen van Hanna Marti en Mara Winter worden gecombineerd met een spaarzaam, maar zeer effectief gebruik van akoestische instrumentatie. Naast hun zang speelt Hanna lier en Mara fluit, wat ze ook doet in een onlangs begonnen residentiële rol in Sangre De Muerdago. Ze breidden uit tot een trio toen de Franse muzikant Félix Verry zich bij de groep voegde en zijn subtiele vioolspel inbracht. Mara Winter was voorheen de zangeres en toetseniste in de Cascadiaanse black metal band Eigenlicht, voordat ze in oktober 2015 van Olympia, USA naar het Zwitserse Basel verhuisde om Moirai te vormen met Hanna Marti. Hanna treedt regelmatig op met het legendarische middeleeuwse muziekensemble Sequentia. Félix en Mara brachten samen ook drie albums uit als het experimentele dungeon synth duo Urghun. Met ‘Blood Treasure, Woven Fates’ neemt Moirai ons mee op een meeslepende reis door de Germaanse ruimte en tijd. Het epische verhaal van de held Sigurd gaat misschien terug tot de migratieperiode, die begon met de Hunnen die Germaanse stammen oprukten in de gebieden van het late Romeinse Rijk, dat al verzwakt was door interne twisten tot het viel. Wat ook zijn oorspronkelijke verhaal was, het werd door de eeuwen heen steeds weer opnieuw vormgegeven totdat een versie ervan ten laatste ten tijde van de Vikingtochten het Noorden bereikte, en ten slotte werd opgeschreven door christelijke monniken in de middeleeuwen. In hun muzikale hervertelling ‘Blood Treasure, Woven Fates’ verbindt Moirai het heden met een tijdperk van draken, zwaarden, oude goden, valkyries en helden door middel van hun spannende voordracht van Oud-Noorse literaire monumenten – en laat ons oude emoties ervaren die anders verborgen blijven door de sluiers van de tijd. Dan blijft er uiteindelijk nog één vraag onbeantwoord: “Wat doet dit album met mij?” Vooreerst steekt het mysterie in en wonderschone verpakking. Wonderschoon is ook het woord dat we in de mond mogen nemen als we de nummers aan een eerste luisterbeurt onderwerpen. Opener ‘Völuspá I zet je meteen met de voeten op grond. Mij treft het enorm, omdat het zo eenvoudig en toch magisch tegelijkertijd is. Het voelt niet onaards, maar integendeel bijzonder aards aan en een gevoel bekruipt je dat je terug thuis komt in een wereld die je nooit gekend hebt, maar waarvan je een vermoeden had dat die bestaan heeft afgaande op de vele Middeleeuwse sagen en legenden, een wereld die je vreemd is en toch vertrouwd aanvoelt. ‘Sigrdrifa’ heeft een gelijkaardig effect. Dit is toch muziek voor de ziel zonder twijfel. Ik zou zelfs durven stellen dat er een therapeutische kant is aan de muziek van Moirai. Beluister dit a.u.b. niet in een drukke ruimte, maar in en ruimte vrij van storende elementen en een nieuwe oude wereld zal voor je opengaan. Bij ‘Runar’ overvalt me de gedachte dat je dit evengoed in de vrije natuur zou kunnen brengen de het geluid zou perfect in harmonie met de omgeving zijn. ‘Brynhildr ok Sigurðr’ duurt eindeloos lang, maar verveelt geen seconcde; Je hebt het gevoel naar een boeiend verhaal te luisteren, zonder dat je de inhoud begrijpt. ‘Guðrún’ is gewoon het vervolg van het verhaal. Met ‘Eiða svarna’ maak ik plots de bedenking dat dit geen muziek voor zomaar iedereen is. Je moet zonder vooroordeel, zonder remmingen, zonder spanningen dit kunnen beluisteren, anders heeft het weinig zin denk ik. Je kan ook moeilijk één nummer apart nemen, dit album is één geheel en laat zich als dusdanig beluisteren naar mijn erg bescheiden mening. Ik wens te benadrukken dat dit geheel en al mijn eigen interpretatie is omdat de muziek / het verhaal van Moirai met weinig of niets te vergelijken is. Ik weet zelfs niet of dit iets is voor de fans of Heilung, Nyttland, Garmarna, Skald, etc. Moirai is nog iets anders. Ik geef dit album de maximumscore omdat ik het gevoel heb nog nooit eerder zoiets gehoord te hebben en alles wat ik tot op heden hoorde in perspectief zet. Is het muziek, is het een verhaal, is het beide, is het iets anders, voor mij doet het er niet toe … het is wat het is en het voelt perfect aan, voor zover ik kan inschatten wat perfectie zou kunnen zijn.

Frederik Blieck (100)

Kunsthall Produktionen

Tracklist: 1. Völuspá I 2. Sigrdrífa 3. Rúnar 4. Brynhildr ok Sigurðr 5. Guðrún 6. Eiða svarna 7. Helreið 8. At Gunnars höllo 9. Atli 10. Völuspá II