Gate of beter Gate met een ° op de “a”: Gåte dus. Aangezien mijn azerty toestenbord geen Noorse letters kan weergeven, probeer ik jullie op deze manier duidelijk te maken hoe de naam van de band geschreven wordt. Gåte betekent raadsel in het Noors. Gåte is dan ook een Noorse neofolk band in het rijtje Wardruna, Eivor Palsdottir, Myrkur Folksange, Nyttland, Kati Ran, etc. Als deze namen je niets zeggen, dan weet je vanaf nu wat je te doen staat. Gåte slaat met hun nieuwe ep tevens een nieuw pad in. Je zou misschien geneigd zijn te denken dat het verschijnen van hun ep bij Indie Recordings een scheut black metal zou toevoegen aan hun sound, maar niets is minder waar. Alhoewel Indie Recordings het label is van notoire bands als Keep Of Kalessin, Windir, 1349, Einherjer, Gaahls Wyrd, Borknagar, Sarke, enz, is Gåte ondertussen geëvolueerd naar een neo-folk band pur sang: weg elektrische gitaren, weg electronica. Misschien voor de lezers die Gåte niet kenden, een kleine noot geschiedenis. Gåte werd opgericht in 1999 door violist / organist Sveinung Sundli. Al heel snel vervoegde zus Gunnhild E. Sundli de rangen als zangeres. Vervolgens heb je nog Magnus R. Børmark die gitaar en percussie voor zijn rekening neemt. Sveinung bespeelt ook nog en instrument dat hardingfele heet. Ja dat dus. Een hardingfle is een hardangerviool, een speciale viool die naast de gewone snaren, voorzien is van vier extra resonantiesnaren om het instrument meer galm te geven. De groep heeft ondertussen vier albums en een resem ep’s uitgebracht. In Noorwegen zijn ze redelijk populair. Maar hier moet alles nog beginnen eigenlijk. Maar ze hebben serieuze kaarten om uit te spelen. Dit is niet zomaar het zoveelste groepje. Nee, als je gewoon al aandachtig luistert naar opener ‘Kjaerleik’, dan weet je hoe laat het is. ‘Kjaerleik’ bezorgt me kippenvel van kop tot teen. Wat een nummer zeg! Ik krijg het gewoon niet uitgelegd hoe adembenemend deze muziek is. Neo folk zal misschien niet voor iedereens oren weggelegd zijn. Ik geef toe dat ik jaren geleden een notoir anti-folk pleiter was. Ik had gewoon een verkeerd beeld van neo-folk, maar ondertussen zitten bands als Brisinga, Heilung, Garmarna, Rastaban en nog veel andere netjes tussen de andere plaatjes trots te pronken. Neo-folk is niet meer weg te denken bij mij en wel om verschillende reden. De puurheid van het genre appeleert aan vervlogen tijden waar we met een idyllische blik naartoe kijken. Anderzijds brengt neo-folk een soort innerlijke rust met zich mee die we vandaag broodnodig hebben maar zo moeilijk vinden. Dat komt vermoedelijk doordat de muziek zo naturel en zo uitgepureerd klinkt. Je merkt gewoon dat mensen die nietsvermoedend in contact komen met het genre als versteend blijven luisteren. Deze muziek doet iets met een mens: het lijkt wel of we de essentie ervan meteen herkennen en omarmen als ware het een vriend die we na een heel lange tijd terugzien. Over de overige vier nummers ga ik kort zijn: gewoon beluisteren en intens genieten. De nummers lijken wel opgebouwd uit laagjes. Iedere keer als je herbeluistert, wordt de nummers beter en beter. Het grootse van de muziek zit hem in de details, dus is de boodschap: “aandachtig luisteren”. Gåte heeft de lat zeer hoog gelegd. Er zullen er nog weinig over geraken. Dit is olympisch goud.

Frederik Blieck (96)

Indie Recordings

Tracklist: 1. Kjærleik 2. Hemnarsverdet 3. Horpa 4. Rideboll Og Gullborg 5. Til Deg