OK, voor het ene is het nog een beetje te vroeg misschien en het ander wens ik jullie oprecht toe na een boeiend muziekjaar, want daar gaat het uiteindelijk nog altijd over bij MUSIKA. Met heel veel passie en toewijding brengt Luc en Co, als ik de groep fotografen en journalisten die voor MUSIKA schrijven en reportages maken zo mag noemen, meer dan duizend reviews van releases en honderden verslagen van concerten en festivals. Daarbij wordt geprobeerd het spectrum aan muziek zo open mogelijk te trekken, met respect voor waar MUSIKA eigenlijk voor staat: rock en metal en alles wat erbij hoort. Dat is anno 2020 breed, zeer breed.

Maar er was ooit een breekpunt, een belangrijk punt in de geschiedenis van metal waarop alles veranderde. Nadien zou het nooit meer hetzelfde worden. Dat punt ligt ergens begin jaren negentig toen kids uit Seattle het onderscheid tussen metal en alternatieve muziek niet meer zo goed begrepen, laat staan aanvaardden. De grunge kids waren evengoed opgegroeid met Neil Young als met Black Sabbath, met Judas Priest als met Lou Reed, met Iggy Pop als met Alice Cooper. En eigenlijk hoorde het zo te zijn, want had de heilige drieëenheid der heavy metal (Led Zeppelin, Black Sabbath en Deep Purple) niet stevig haar roots in de jaren zestig? Was Lemmy geen lid van Hawkwind, fan van de Beatles en tegelijkertijd erop uit om de snelste en luidste band in de wereld te creëren. Eigenlijk is dit niet meer dan normaal. De man die Vlaanderen hardrock leerde kennen, Jacques Merlevede, is een grote Beatlesfan. Waar zit de tweedracht? Ik zal het u zeggen: nergens. Alleen in de jaren tachtig was je blijkbaar hardrocker, new waver, punker, hardcore of thrasher. Het breekpunt was eigenlijk niet het feit dat grunge glammetal de nek omdeed, maar wel dat Metallica met het “black album” de poorten wagenwijd openzette voor de niet-metal massa. Ineens was het OK om R.E.M. en Metallica cool te vinden. En het onmogelijke gebeurde zelfs: Metallica en Sepultura stonden op Rock Werchter en andere gelijkaardige festivals. So far, so good, … so what! Wie zei dit ook alweer in 1987? En als we historisch correct moeten zijn, begon de breuk van 1991 (Metallica, Nirvana, …) in 1987 (Faith No More, Red Hot Chili Peppers, Anthrax, …). Die breuk zorgde ervoor dat heavy metal als genre honderd procent geaccepteerd werd net als gelijk welk ander genre. Gedaan met subculturen die de beau monde zouden kunnen shockeren (zoals Ozzy die een vleermuis zogezegd decapiteerde of de Sex Pistols die een hele natie schoffeerden). Af en toe zou een rapper die het Noorden wat kwijt was nog even de wenkbrauwen doen fronsen, maar dat was het dan qua tegencultuur gehalte van de muziek. En Tipper Gore deed er al helemaal geen goed aan om metal en rap te demoniseren: als je geen “Parental Advisory” sticker kleven had op je hoes, had je echt een credibiliteitsprobleem.

Waar er echter weinig of niet over geschreven wordt met betrekking tot de grote breuk van ’91, is het feit dat metal wel aanvaardbaar werd enerzijds, maar versplinterde in honderdeneen genres rond dezelfde periode. En in se was dit de echte doodsteek van traditionele heavy metal en de geboorte van moderne metal. Deze split maakte dat sommige metalfans verweesd achterbleven en anderen geroepen werden tot het genre. Zelfs vandaag leeft dit nog voort. Zo zie je dat de invulling van de affiche van menig festival een tweespalt oplevert. De klassieke metalfan die hunkert achter zijn bands en de moderne metalfan die zijn genre aan bod wil zien komen. Dit maakt het voor organisatoren uiterst moeilijk om een affiche samen te stellen, want wie is hun publiek nu immers. Dit leidt ertoe dat je podia hebt die specifiek zich richten naar één of enkele genres. Gelukkig slaan ze je niet verrot met je Priest vestje op een Oi-optreden, maar veel Accept-fans ga je niet zien op een optreden van At The Gates. Ja, ze bestaan, de mannen met patches van Volbeat, Mayhem, Iron Maiden, Nightwish en Soilwork, allemaal broederlijk naast elkaar op dezelfde denimjas, maar ze zijn zeker geen algemeen gegeven. Nee, al die gevoeligheden van vroeger, die bestaan nog wel, maar ze geven al lang geen aanleiding meer tot negativiteit in het algemeen. Nee, het metalpubliek is het braafste publiek die er is. Alleen de muziek die telt, en de rest zal hen worst wezen … zelfs de nieuwste der trends, namelijk festivalgangers die niet voor de muziek komen, maar voor de ambiance. Indien je begin jaren tachtig zou gezegd hebben dat je voor de ambiance naar Heavy Sound Festival zou gaan, dan was je er er waarschijnlijk alleen figuurlijk “geweest”. Als je vandaag zegt dat je met gans je familie een weekendje Graspop doet, dan staat dat ongeveer gelijk met een weekendje Walibi of een weekendje Gentse Feesten. De merknaam is relevant, de inhoud niet meer vandaag.

Hopelijk begrijp je nu hoe moeilijk het is voor organisatoren van metalfestivals om een affiche samen te stellen, behalve als je massaal inzet op de belevenis. De vraag die zich dan stelt is: ga je uiteindelijk nog naar een muziekfestival of iets anders? Het zal de modale bezoeker van Heavy Sound anno 1985 worst geweest zijn of zijn frieten in motorolie of in gezonde frituurolie gebakken werden. Diezelfde festivalganger zou raar opgekeken hebben van een reuzenrad op het festivalterrein. Vroeger telde er maar één iets: de muziek. Dit is nog steeds zo voor vele festivalgangers met roots in de jaren tachtig; maar voor vele anderen is de muziek gewoon een excuus.

Is de jeugd dan niet meer geïnteresseerd in muziek? Het voor de hand liggende antwoord is nee. Muziek is een consumptie-product geworden. Vroeger stond muziek voor wie je was, vandaag staat het in het digitale rek naast de andere consumptie-goederen. Dit is een beetje de algemene conclusie vandaag de dag. Maar wederom is de realiteit complexer. Festivals en concerten lopen als een trein, niet alleen met mee-lopers, maar eveneens met mensen die echt voor de muziek komen. En die muziek die wordt breder dan ooit gesmaakt: in alle landen bij jong en oud, bij mannen en vrouwen, in alle sociale lagen. Er is slechts één uitzondering: in de moslim wereld bestaat dit fenomeen niet, alleen in de meest Westerse moslim landen zoals Turkije en Tunesië ga je metalfans, metalbands en metaloptredens vinden. Een band zoals Slave to Sirens uit Libanon, die alleen maar uit meisjes bestaat, dat is de rariteit der rariteiten. Maar wat ik vandaag fantastisch vind is dat je op de voorste rijen van een Mayhem optreden evenveel meisjes als jongens gaat zien, evenveel ouderen als jongeren. En die oudere fan kan evengoed hartchirurg als havenarbeider zijn. Meer dan ooit verenigt muziek ons. Of confer de slogan van de warmste week: “music is the answer to all our problems”. Ik denk zelfs dat we de therapeutische waarde van muziek nog niet correct genoeg inschatten. Meer dan ooit is muziek de waardemeter voor cultuur, ontwikkeling, integratie, intelligentie en integriteit. Ik denk dat een optreden van Spoil Engine in China als sociaal fenomeen miljoenenvoud belangrijker is dan één miljoen memo’s van de VN. Verandering, zeg maar ontwikkeling, die ontstaat altijd van onderaan en gaat naar boven. Muziek is als warmte. Het zal eerst je voeten verwarmen en in beweging zetten en uiteindelijk zal het je geest verwarmen, zeg maar als zuurstof fungeren voor de puurste gedachten. Of zoals Faithless zong: “This is my church. This is where I heal my hurts”. Als je een oplossing wil voor het Midden-Oosten: drop geen bommen , maar cd’s van Iron Maiden. Binnen het jaar heb je vrede. Ik voorspel het je: binnen vijftig jaar zetten ze een standbeeld voor Bruce Dickinson in de gebouwen van de VN, en binnen honderd jaar is hij heilig verklaard door het Vaticaan die tegen dan ‘God gave rock ’n roll to you’ als nationale hymne aangenomen hebben. En Lemmy? Die zal tegen dan synoniem staan voor de heilige geest. En de Kerststal zal een copie zijn van CBGB’s met Ramones als herders en Rush als de Drie Koningen. De os en de ezel … dat laat ik aan u over.

Is alles nu gezegd? Wat dacht je? Wil je het me nu zelf eens zeggen aub. Oh ja, toch nog een iets. Maakt u zich vooral geen zorgen om wie de headliners van morgen zullen zijn. Die stonden namelijk vorig jaar al onderaan de affiche. Ik bedoel maar. Al de grootheden stoppen ooit wel een keer, en ondertussen is het aan de jongere generaties om te bewijzen dat ze het minstens evengoed kunnen doen. Daarom ben ik er ook vrij gerust in: ze gaan dat minstens even goed doen, zo niet beter. De Lemmy van morgen schijt nu waarschijnlijk haar pamper vol terwijl haar voetjes al op en neer gaan op ‘Ace of Spades’. Got it?

En nog ben ik niet uitgepraat. Wil je voor mij een paar dingen doen in 2020? Lees A.U.B. de reviews op www.musika.be. We menen wat we schrijven, en als je denkt dat we het mis hebben, laat het ons dan weten, we horen het graag. En we hopen dat onze reviews je helpen om toffe plaatjes te ontdekken, en meer nog om fijne mensen die muziek maken met hart en ziel een hart onder de riem te steken zodat ze je kunnen blijven verwennen en verwonderen met dat wat de mens uniek maakt: muziek, de hoogste vorm van culturele verfijndheid die je op deze planeet kan vinden. Muziek is het antwoord op al onze problemen. Hopelijk meer muziek in 2020 en minder problemen. “Rock on, brothers ans sisters.”

En omdat écht kiezen niet mijn sterkste kant is raad ik dit jaar volgende albums aan: Transvision Vamp: I Want Your Love (boxset), Avatarium: The Fire I Log For, Jinjer: Macro, Infected Rain: Endorphin, 1914: The Blind Leading The Blind, The Darts: I Like You But Not Like That, Demons & Wizards: Touched By The Crimson King (rerelease), Demons & Wizards: Demons & Wizards (rerelease), Dictated: Phobos, Burning Witches: Wings Of Steel, Madder Mortem: Madder Mortem (rerelease), Pencey Sloe: Pency Sloe, Isenordal: Shores Of Mourning, Alcest: Spiritual Instinct, Vintersea: Illuminated, Frantic Amber: Bellatrix, E-L-R: Maenad, Ankor: White Dragon, Beyond The Black: Heart Of The Hurricane, Louise Lemon: Purge (rerelease), Abnormality: Sociopathic Constructs, Mystik: Mystik, The End Of Melancholy: Paradox Intention, Mara: Therapy For An Empath, Suldusk: Lunar Falls, Superlynx: New Moon, Powerwolf: Metallum Nostrum, Battle Beast: No More Hollywood Happy Endings, Cellar Darling: The Spell en Swallow The Sun: When A Shadow Is Forced Into The Light

Op gebied van concerten / festivals heb ik alvast enorm genoten van Fen, Year Of The Cobra, Empyrium, Alcest, Vemod, Darkher en Bethlehem @ Prophecy Fest / Gold, Candlemass, Venom, Demons & Wizards, Dark Tranquillity, Gloryhammer, Alien Weaponry, Hellhammer, Dool, Wolfheart, Adicts, Sham 69, The Creepshow, Employed To Serve en Messa @ HellFest / Cowboys & Aliens, Black Mirrors, Wolvennest, Powerwolf, Saxon, Avantasia, Mayhem, Rotting Christ, Decapitated, Nervosa en Fire Down Below @ Alcatraz / Napalm Death, Candlemass, Tyr, Samael, Nervosa en Black Mirrors @ Durbuy Rock Festival / Powerwolf en Amaranthe @ L’Aeronef / Draconian en Sojourner @ Kavka / Jinjer @ Zappa / The Darts @ La Manufacture, Saint-Quentin / Burning Witches @ Biebop / Jinjer @ Trix / Imperial Age @ Midland / Otep @ De Verlichte Geest / Dirty Denims @ B52 / Breaking Silent @ B52 / Infected Rain @ De Verlichte Geest / Be Under Arms, Feelament en Mara @ B52 / The End of Melancholy en Ankor @ Midland / Secret Rule @ B52 / Nifelheim @ Trix / Helheim, Djevel en Vemod @ Unholy Congregation 2 / Swallow The Sun, Oceans Of Slumber en Aeonian Sorrow @ Casino / Mist @ De Verlichte Geest / 1914 @ De Verlichte Geest / Abnormality @ MCP Apache / Eluveitie, Lacuna Coil en Infetcted Rain @ Trix / Soapgirls @ Ganzenhof / Kassogtha @ MCP Apache / Mustasch en Motorjesus @ De Verlichte Geest / Battle Beast @ De Kreun

Frederik Blieck.